 ابوسعید سجزی (۹۴۵-۱۰۲۰ میلادی) که نام وی از سیستان زادگاه او گرفته شده است، یکی از برجسته ترین اخترشناسان و ریاضیدان های ایرانی است که زندگانی وی نیز مانند بسیاری از دانشمندان این سرزمین، بجز در موارد خاص، ناشناخته مانده است. آنچه مسلم است سجزی با امیر محمد صفاری از آخرین امرای سلسله صفاریان و عضدالدوله دیلمی همزمان بوده، با ابوریحان بیرونی مکاتبه داشته و از دانشمندان دار الحکمه بغداد بوده است که به فرمان مأمون خلیفه عباسی با اقتباس از دانشگاه جندی شاپور ساخته شده بود، "زیج" مأمونی را بنیاد نهاده است. علاوه بر آن، وی اندازه دور زمین را محاسبه کرده ارقامی را که بدست آورده است با محاسبات کنونی در دنیای مدرن فقط چند متری تفاوت دارد ابوریحان بیرونی در یکی از کتابهای خود در مورد صنعت اسطرلاب میگوید، "از ابوسعید سجزی اسطرلابی با نام زورقی دیده ام، که موجب تحسین بسیار من شده است. این اسطرلاب بر اساس عقیده سجزی بر پایه متحرک بودن زمین و گردش آن به دور خود ساخته شده است و نه گردش فلک به دور زمین." به این صورت ابوسعید سجزی متجاوز از پنج قرن قبل از گالیلئوگالیله (۱۵۶۴ تا ۱۶۴۲ میلادی) با مطالعات خود به این نتیجه رسیده بوده است که زمین به دور خود و خورشید میگردد و نه خورشید به دور زمین باوجود آنکه اکثر نوشته های سجزی درباره دانش اختر شناسی است لیکن همانطوریکه ایوان دلد سمپلونیوس، ریاضیدان و مورخ هلندی، متخصص در علوم ریاضی قرون وسطی در جهان اسلامی میگوید: با وجود آنکه فعالیت و کارهای اصلی سجزی در ستاره شناسی و علوم وابسته به آن بوده است... و رساله های او در مورد ریاضیات به مراتب کمتر از نوشته های وی در اخترشناسی است، لیکن شهرت او بیشتر در علوم ریاضی بخصوص هندسه می باشد تا اخترشناسی، بطوریکه اکثرا از وی به عنوان مهندس در رساله های گوناگون نام برده شده است جالب توجه است که راه حل های ابداعی سجزی در هندسه و جایگزین کردن راه حل های ساده هندسی به جای راه حل های پیچیده سنتی و نتایجی که این راه حل ها و فرمولهای جدید به وجود آورده است موجب این شهرت فوقالعاده گردیده است -----------------------------------------------------------------
Sources:
Comments are closed.
|
Authorساقی Archives
May 2019
Categories |
RSS Feed