زنان تاثیرگذاز ایرانی: تاجلی خانم

 
قبل از حمله اعراب به ایران در قرن هفتم میلادی، زنان درایران نه تنها حاکم و سردار میشدند، بلکه از موقعیت بالایی در جامعه برخوردار بوده اند، می توانسته اند قیم فرزندانشان  بشوند، و در مقابل  شوهر خود ایستاده مستقل به دادگاه مراجعه بکنند. در حالیکه، اسلام با وجود آنکه وضع زنان عربستان را بهبود بخشید وضع زنان ایرانی را نه تنها بهتر نکرد بلکه بانوان بسیاری از آزادی ها و امتیازات و حقوق اجتماعی خود را نیز از دست دادند، بطوریکه بعد از تسلط اسلام بر ایران (۶۵۱ میلادی) بانوان ایرانی دیگر نتوانستند در امور سیاسی بطور مستقیم دخالت کنند و بجز چند مورد استثنایی به مقامات بالای مملکتی دست یابند.  دوران سلسله صفوی  که شیعه دوازده امامی مذهب رسمی کشور شد، بعد از دور شدن پادشاهان صوفی مسلک صفوی از تصوف و با ازدیاد نفوذ و تسلط روحانیون شیعه در تمام شئون مملکت وضع بانوان به تدریج به مراتب بدتر شد
بر اساس نوشته های جهانگردان و سایر ایتالیاهایی که در آغاز سلطنت صفوی در ایران حضور داشته اند در جنگ چالدران (۱۵۱۴ میلادی) بین شاه اسماعیل، اولین پادشاه صفوی و سلطان سلیم عثمانی، بانوان ایرانی مانند شوهران و برادران خود در جنگ مشارکت داشته می جنگیدند. علاوه بر این طبق گزارش میشل مامبر که از طرف جمهوری ونیز در همین دوران به دربار صفوی اعزام شده بود، بانوان سلطنتی مانند مردان و با لباس مردانه فقط با این تفاوت که بانوان دستمال سفید ظریفی بر سر داشتند در کوچه و خیابان شهر با زیبایی بسیار دیده می شده اند

برای مثال، میتوان از تاجلی خانم یکی از همسران شاه اسماعیل اول یاد کرد که به مهارت در شمشیربازی و کشتی شهرت داشته است. و خود در جنگ چالدران شرکت کرده است. لیکن یک صد سال بعد که پادشاهان صفوی با دوری از تصوف که مایه  توفیق اولیه برای رسیدن به سلطنت آنان بود، با تشدید نفوذ روحانیون شیعه دوازده امامی ، روش متعصب تری را پیش گرفتند، در نتیجه زنان تمام حقوق اجتماعی خود را از دست دادند. بطوریکه در دوران سلطنت شاه سلیمان صفوی (۱۶۶۷ تا ۱۶۹۴ میلادی) شوالیه ژان شاردن جهانگرد معروف فرانسوی در رشته کتابهای جالبی که در مورد ایران و دربار صفوی در آن زمان به رشته تحریر در آورده است می نویسد که زنان ایرانی در حجاب به انزوای کامل به سر میبرند

این انزواء و پوشش از نوک پا تا به سر که سایر بازدیدکنندگان اروپایی نیز به آن اشاره کرده اند از دورانی که ژان شاردن شاهد آن بوده است تا پایان دوران قاجار و اوایل سلسله پهلوی ادامه داشته است. لازم به یاد آوری است که پوشش از سر تا به پای زنان با چادر سیاه و روبنده به دلیل قرائت خاص روحانیون متعصب شیعه از قوانین اسلامی بوده است، بطوریکه تحت نفوذ روحانیون شیعه تمام سنت ها و آداب قرون متمادی بانوان آزاده ایران زمین را زیر پا گذاشته و تلاش کرده اند تا محدودیت های مطلق برای زنان، عمدتا در شهرها، ایجاد نمایند، بر اساس باور این متعصبین خداوند، زنان را برای خدمت به شوهران، ارضای شهوات آنان و به دنیا آوردن و بزرگ کردن فرزندان آنان خلق کرده است

------------------------------------
Sources: 
با استفاده از اثار زیر:

• Ansari, Sarah and Martin, Vanessa. “Women, Religion and Culture in Iran.” First chapter: “Women, Shi’ism and Cuisine in Iran” by Shireen Mahdavi.
• (Modern painting of Tajlu Khanum by Sayara Asgerova.) تاجلی خانم

​