 صدرالدین محمد شیرازی معروف به ملا صدرا در تاریخ ۱۵۷۱ یا ۱۵۷۲ میلادی در شیراز متولد شد و در سال ۱۶۴۰ میلادی در بصره چشم از جهان فرو بست و در نجف به خاک سپرده شد. وی تنها فرزند خواجه ابراهیم قوامی فرزند وزیر دانشمند میرزا محمد خدا بنده (سلطان محمد خدابنده پادشاه ایران و پدر شاه عباس کبیر) ولیعهد و حاکم ایالت فارس بود خواجه ابراهیم نام او را محمد گذارد لیکن پس از چندی وی را صدر می خواند. تحصیلات وی مانند سایر فرزندان بزرگان و دولتمندان مملکت با معلم خصوصی انجام گرفت، وی از آغاز هوش سرشار و استعداد فوقالعاده و ذهن پژوهنده فراوان از خود نشان میداد و در مدت کوتاهی تحصیلات اولیه خود را در زبان، ادبیات فارسی و عربی و مشق خط به پایان رساند، حتی گفته میشود علاوه بر این طبق سنت های باستانی فنون سواری، ورزشهای رزمی و شکار را نیز آموخت. سپس در نوجوانی تحصیلات خود را در ریاضیات، ستاره شناسی، علوم پزشکی، دانش قضا و فقه اسلامی با موفقیت ادامه داد. لیکن علاقه و تمرکز او از همان اوقات بیشتر از تمام علوم متوجه فلسفه و عرفان بود. ملا صدرا بعد از تحصیلات مقدماتی شیراز را ترک کرد، اول به قزوین سپس همراه با استادان دانشمند خود میرداماد نابغه زمان و شیخ بهایی به اصفهان پایتخت جدید پادشاهان صفوی و یکی از مهمترین مراکز علمی آن زمان عزیمت نمود. و در مدرسه خواجه اصفهان در محضر استادانش شیخ بهایی ومیرداماد و میرفندرسکی ادامه داد، و پس از پایان تحصیلات در مدرسه خواجه اصفهان به تدریس پرداخت. باید در نظر داشت که ملاصدرا به نظر بسیاری از دانشمندان بزرگترین فیلسوف جهان اسلام بعد از ابن سینا و استاد مسلم مکتب اشراق بوده است. و از آنجا که نظرات روشن بینانه وی در عرفان و فلسفه با افکار و نظرات علمای شیعه مطابقت نداشت علمای دینی وی را تکفیر کرده با اصرار و اعمال نفوذ ملاصدرا را از اصفهان تبعید کردند. او پس از ترک اصفهان به قم رفته و در کهک یکی از روستاهای نزدیک قم اقامت کرد. ملا صدرا در ۱۵ سال اقامت در کهک به تدریس علوم مختلف ادامه داده و کتابی را که به "چهار سفر" معروف شد که مجموعه ای است از افکار فلسفی و دانش هزار سال متفکرین بخصوص حکمت اشراق شهاب الدین سهروردی و ابن سینا از ایران، و ابن رشد و ابن عربی از آندلوس در آن مدت به رشته تحریر در آورده است سر انجام الله وردی خان حاکم مقتدر ایالت فارس پس از ساختن مدرسه خان در شیراز طی نامه ای از وی دعوت نمود تا به شیراز بازگشته استادی و سرپرستی تدریس در مدرسه خان را به عهده بگیرد. پر بارترین دوره زندگانی ملاصدرا در آن دوره ای بوده است که علاوه بر تدریس در مدرسه خان، کتابها و رساله های بسیاری را پس از بازگشت از کهک به شیراز نوشته است. وی در این سالها علاوه بر فقه، ادب، نجوم، علم حساب، زمین شناسی، جانور شناسی، گیاه شناسی و شیمی تدریس کرده است علاوه بر همه اینها باید در نظر داشت که ملاصدرا در دورانی که در اصفهان به تدریس مشغول بود به سرعت در بین دانشمندان مغام شامخی یافت و به عنوان یکی از دانشمندان موثر و اصلی گروه دانشمندان که بعد ها مکتب اصفهان خوانده شد با رهبری جنبش تجدید حیات یا رستاخیز فرهنگ ایران که شاه عباس کبیر ممکن ساخته بود در تحول فلسفی و فرهنگی ایران نقش بسیار مهمی داشته است ---------------------- کلمه "ملا" که ملاصدرا به آن ملقب بود در فارسی به معنای فرد با تحصیلات فوقالعاده یا دانشمند بزرگ است که متاسفانه در بسیاری اوقات بدون توجه مورد مصرف قرار میگیرد. --------------------------------------------- Sources:
Comments are closed.
|
Authorساقی Archives
May 2019
Categories |
RSS Feed