عرفان درحقیقت عبارت است از نیروی درونی که متغیر می گردد

براساس سنت عارفان هر یک از ما در اندرون خود دارای یک مکانیسم هستی و یا بیولوژیک که فرد فرد ما را به سوی حد اعلایی بصیرت هدایت می کند. ضمنا این نیروی پرقدرت در صورتی که به کار گرفته شود، قادر خواهد بود تاثیرات مختلف فکری، عاطفی، جسمانی و روانی را در افراد به وجود اورد

متن های کهن یوگا از یک نیروی حیات بخش به نام پارانا نام می برد، که در تمام موجودات زنده وجود دارد. در فرهنگ های مختلف مانند چی در تائویست، تومو در  مکتب یوگایی تبت، کومانک در اسکیمو های شامان، و اینسندیوم اموریس و فوتیسموسس درعرفان مسیحیان نیز ازچنین نوری نام برده شده است

نیروی درونی که غالبا خاموش است میتواند در تحت شرایطی فعال و یا بیدار شده، پارانای فرد را تقویت و یا پاک کرده و ان را به خودشناسی نزدیک نماید

از این نیرو با عناوین کاندلیینی، شکتی، ادیک، روح القدس، مروارید گران قیمت، نور مار، راد ارون، اتش مقدس، و اوسیریس نام برده شده است
دانشمندان غربی این نیرو را که عرفا از قرن ها پیش شناخته و با ان اشنا بوده اند، با تجربیات افرادی که از لبه مرگ برگشته اند و حالتهای روانی و عرفانی خود را وقت نزدیک شدن به گذر از استانه مرگ تجربه کرده اند ارتباط داده اند

این نیرو در عرفان و تصوف نیز مورد استفاده قرار گرفته است، و ان را موجب برکت روحی عرفا و یا صوفیان دانسته اند که موجب آغاز بیداری لطائف  یا چاکرا که در مرکز اعصاب انسان قرار دارد میشود

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 [1] Source: Greyson, Bruce. Professor Emeritus of Psychiatry and Neurobehavioral Sciences at the University of Virginia. Article: “Some Neuropsychological Correlates of the Physio-Kundalini Syndrome.”
با استفادن از مقاله بوروس گریسون، پروفسور روان شناسی و علم سیستم عصبی در دانشگاه ویرجینیا