زنان تاثیرگذار ایرانی: آلنوش تریان

یکی دیگر از زنان فرهیخته و تاثیر گذار ایران آلنوش تریان بانوی ارمنی ایرانی است که به "مادر نجوم" و بانوی اخترشناس و فیزیک ایران ملقب شده است. وی در ۱۸ آبان ۱۲۹۹ خورشیدی (۱۹۲۰ میلادی) در خانواده ای هنرمند و دانش پژوه دیده به جهان گشود. پدر او آرتو تریان فارغ التحصیل هنرهای دراماتیک از دانشگاه مسکو و از پایه گذاران دومین مرکز آموزشی به نام سیروس در ایران با علاقمندی به ادبیات و فرهنگ این سرزمین، بسیاری از اشعار شاهنامه را به زبان ارمنی ترجمه کرده است. مادر او نیز ادیب و هنرمند بوده ادبیات و سخنوری را در سویس آموخته بود و به ادبیات و فرهنگ ایران بخصوص اشعار ایران عشق می ورزید و اغلب در محافل و جشن های ارامنه ترجمه اشعار فارسی را به زیبایی دکلمه می کرد

آلنوش برای ادامه تحصیلات عالیه از دانشگاه تقاضای استفاده از بورس نمود ولی این تقاضا با مخالفت دکتر سید محمود حسابی، استاد و رئیس دانشکده فنی، رد شد به این دلیل که برای دختران تحصیل تا حد لیسانس کافی است. لیکن پدر آلنوش هزینه تحصیل او را در اروپا به عهده گرفت و به این طریق وی در دانشگاه سوربن فرانسه به تحصیل ادامه داده در سال ۱۹۵۶ میلادی موفق به اخذ دکترا از آن دانشگاه در رشته فیزیک فضایی گردید و پس از اخذ دکترا پیشنهاد سوربن را برای تدریس رد کرده به ایران بازگشت و در دانشکده فنی دانشگاه تهران به عنوان دانشیار در رشته ترمودینامیک مشغول به کار شد

آلنوش در سال  ۱۳۳۸ خورشیدی (۱۹۶۱ میلادی) با استفاده از بورس دولتی آلمان به مدت ۴ ماه به مطالعه و تحقیق درباره رصدخانه های خورشیدی به کار پرداخت و پس از بازگشت به ایران علاوه بر تدریس به مطالعات خود درباره اخترشناسی و رصدخانه های خورشیدی ادامه داده نقش عمده ای در پایه گذاری و بنیاد رصدخانه خورشیدی ایران ایفا نمود

دکتر آلنوش تریان در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴ میلادی) به مقام استادی کامل در دانشکده فنی، رشته فیزیک فضایی نایل شد. وی اولین استاد زن در ایران در رشته فیزیک فضایی می باشد

بانو دکتر تریان ، هرگز ازدواج نکرده عمر پربار خود را صرف پژوهشهای علمی در فیزیک فضایی و رصدخانه های خورشیدی کرده است
آلنوش در سال ۱۹۷۹ میلادی بنابر تقاضای خود بازنشسته شد، وی در طی ۳۰ سال خدمت فرهنگی لوح های تقدیر بسیاری را از دانشگاه و سایر محافل علمی و فرهنگی و دولتی دریافت کرده است

 دکتر تریان در ۱۵ اسفند  ۱۳۸۹ برابر با ۶ مارس ۲۰۱۱ میلادی در سن ۹۰ سالگی دیده از جهان فرو بست

---------------------------------------------------------------------
Sources:

• Alenush Terian “Mother of Modern Iranian Astronomy”. The Other Iran. March 2014.
• "Iranian Personalities: Alenoush Terian." Iran Chamber Society. August 2018. 
• "Alenush Terian." Wikipedia. CC BY SA 3.0.
• "Birth of Alenoush Terian (November 9, 1920)." This Week in Armenian History. Nov 9, 2016.​