زنان تاثیر گذار ایرانی: مهرانگیز دولتشاهی

فعالیت های بانوان ایرانی برای احقاق حقوق خود در جامعه مردسالاری سنتی و مذهبی ایران با تاکید بر ضرورت ایجاد مدارس دخترانه و بطور کلی سوادآموزی و آگاهی زنان به توانایی ها و حقوق خود در جامعه که از اواخر قرن نوزدهم شروع شد بدون سروصدا، آهسته ولی پیوسته با تمام مشقت های آن ادامه یافت. با آغاز برنامه های بازسازی و نوسازی یا "مدرنیته" اجتماعی ایران در دوران پادشاهی رضا شاه، بخصوص با تاسیس دانشگاه تهران و ازدیاد تعداد افراد تحصیل کرده در مملکت و ادامه آن در دوران پهلوی دوم تا حد چشمگیری به ثمر رسید. بانوان در این دوران توانستند موفقیت های زیادی در موقعیت های گوناگون و در تمام شئونات اجتماعی به دست آورده، شخصیت های خود را به منصه ظهور در آورند

یکی از این بانوان پر تلاش و موفق مهرانگیز دولتشاهی خواهر زاده صادق هدایت، نویسنده بزرگ و آزادمنش بوده است. وی فرزند محمد علی میرزا شکوه الدوله یکی از شاهزادگان تحصیل کرده قاجار نماینده مجلس شورای ملی و وزیر پست و تلگراف پهلوی اول، که در دی ماه ۱۲۹۶ خورشیدی برابر با ۱۳ دسامبر ْ۱۹ْ۱۹ میلادی در اصفهان دیده بر جهان گشود. او پس از اخذ دیپلم متوسطه برای ادامه تحصیلات به آلمان رفته لیسانس خود را از دانشگاه برلین دریافت کرد، سپس درجه دکترای خود را در علوم سیاسی و اجتماعی از دانشگاه معروف هایدلبرگ بدست آورد. خانم دولتشاهی پس از بازگشت به ایران، در سازمان امور اجتماعی و رفاه کارگران و انجمن حمایت از زندانیان به کار مشغول شد. و در سال ۱۳۲۵ اقدام به تاسیس "جمعیت راه نو" با برنامه احقاق حقوق زنان و بسط آموزش و پرورش بانوان نمود. در عین حال وی برنامه آموزش زنان بزرگ سال را با تشکیل کلاس های اکابر در جنوب تهران برای خانواده های کم در آمد به راه انداخت. خانم دولتشاهی برای آنکه به روحانیت نشان دهد فعالیت های او و جمعیت راه نو در جهت بی بند و باری زنان جامعه نیست با تعدادی از روحانیون طراز اول شیعه بخصوص آیت الله بروجردی و امام موسی صدر ملاقات و گفتگو کرد. مهرانگیز دولتشاهی در سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۳ از کرمانشاه که خانواده دولتشاهی از دو قرن پیش در آن ایالت علائق بسیار زیادی داشتند، در سه دوره به نمایندگی مجلس شورای ملی برگزیده شد. او در این دوران در تهیه و تصویب لایحه های مربوط به حقوق زنان از جمله قانون حمایت از خانواده که در آن حق طلاق برای زنان به رسمیت شناخته شده و گرفتن همسر دوم توسط مرد منوط و موکول به اجازه همسر شده بود نقش عمده ای داشته است

وی ضمنا در سال ۱۳۵۱ به مدیریت شورای بین المللی زنان منصوب گردید

خانم دولتشاهی در ۱۳۵۴ به عنوان اولین سفیر زن ایرانی با عنوان سفیر کبیر دولت شاهنشاهی در دانمارک عازم کپنهاگ گردید و تا سال ۱۳۵۷ در این سمت باقی ماند. و بعد از انقلاب اسلامی به پاریس رفته در آن شهر اقامت گزید
​
کتاب جامعه، دولت و جنبش زنان ایران، از نوشته های با ارزش و جالب ایشان می باشد. مهرانگیز دولتشاهی پس از یک عمر پرثمر و فعال برای احقاق حقوق زنان در ۲۹ مهر ماه ۱۳۸۷ برابر با ۱۱ اکتبر ۲۰۰۸ در پاریس دیده از جهان فروبست

-------------------------------------------------------
با استفاده از اثار زیر
​References:

• Nedai, Jamileh. "Mehrangiz Dowlatshahi." Paris. 1997
• Milani, Abbas. "Eminent Persians: Men and women who made modern Iran" Vol 1
• "Mehrangiz Dowlatshahi" Wikipedia. CC BY SA.
• پهلوی اول از کودتا تا سقوط. رضا مختاری اصفهانی. ۱۳۹۲