ابوسعید سجزی (۹۴۵-۱۰۲۰ میلادی) که نام وی از سیستان زادگاه او گرفته شده است، یکی از برجسته ترین اخترشناسان و ریاضیدان های ایرانی است که زندگانی وی نیز مانند بسیاری از دانشمندان این سرزمین، بجز در موارد خاص، ناشناخته مانده است. آنچه مسلم است سجزی با امیر محمد صفاری از آخرین امرای سلسله صفاریان و عضدالدوله دیلمی همزمان بوده، با ابوریحان بیرونی مکاتبه داشته و از دانشمندان دار الحکمه بغداد بوده است که به فرمان مأمون خلیفه عباسی با اقتباس از دانشگاه جندی شاپور ساخته شده بود، "زیج" مأمونی را بنیاد نهاده است. علاوه بر آن، وی اندازه دور زمین را محاسبه کرده ارقامی را که بدست آورده است با محاسبات کنونی در دنیای مدرن فقط چند متری تفاوت دارد ابوریحان بیرونی در یکی از کتابهای خود در مورد صنعت اسطرلاب میگوید، "از ابوسعید سجزی اسطرلابی با نام زورقی دیده ام، که موجب تحسین بسیار من شده است. این اسطرلاب بر اساس عقیده سجزی بر پایه متحرک بودن زمین و گردش آن به دور خود ساخته شده است و نه گردش فلک به دور زمین." به این صورت ابوسعید سجزی متجاوز از پنج قرن قبل از گالیلئوگالیله (۱۵۶۴ تا ۱۶۴۲ میلادی) با مطالعات خود به این نتیجه رسیده بوده است که زمین به دور خود و خورشید میگردد و نه خورشید به دور زمین باوجود آنکه اکثر نوشته های سجزی درباره دانش اختر شناسی است لیکن همانطوریکه ایوان دلد سمپلونیوس، ریاضیدان و مورخ هلندی، متخصص در علوم ریاضی قرون وسطی در جهان اسلامی میگوید: با وجود آنکه فعالیت و کارهای اصلی سجزی در ستاره شناسی و علوم وابسته به آن بوده است... و رساله های او در مورد ریاضیات به مراتب کمتر از نوشته های وی در اخترشناسی است، لیکن شهرت او بیشتر در علوم ریاضی بخصوص هندسه می باشد تا اخترشناسی، بطوریکه اکثرا از وی به عنوان مهندس در رساله های گوناگون نام برده شده است جالب توجه است که راه حل های ابداعی سجزی در هندسه و جایگزین کردن راه حل های ساده هندسی به جای راه حل های پیچیده سنتی و نتایجی که این راه حل ها و فرمولهای جدید به وجود آورده است موجب این شهرت فوقالعاده گردیده است -----------------------------------------------------------------
Sources:
محمد بن موسی خوارزمی، دانشمند بنام قرون وسطی، متبحر در علوم ریاضی، فلسفه، تاریخ، ستاره شناسی و جغرافیا در حدود ۷۸۰ میلادی در خوارزم واقع در خراسان بزرگ، بخشی از ازبکستان کنونی، متولد شده و در حدود ۸۵۰ میلادی درگذشته است زندگانی خوارزمی، بخصوص دوران نوجوانی او مانند بسیاری از دانشمندان آن دوران در هاله ای از ابهام فرو رفته است و اطلاعات موجود از وی اکثراً از طریق تالیفات علمی او به دست آمده است با وجود آنکه آثار برجسته بسیاری در زمینه علوم مختلفی از وی باقی مانده ، شهرت خوارزمی عمدتا به دلیل کارها و یافته های وی در ریاضیات بخصوص رشته جبر بوده است. دانشمندان او را "پدر دانش جبر" دانسته، قرن دهم میلادی را قرن خوارزمی خوانده اند نوشته های خوارزمی که محصول تحقیقات و یافته های او است، بخصوص کتاب "جبر و مقابله" وی بارها در قرون وسطی به زبان لاتین و بعدها بسیاری زبانها در شرق و غرب ترجمه و در دانشگاهای اروپایی تدریس شده است کتاب "جبر و مقابله" خوارزمی عبارت است از حل معادلات خطی و درجه دوم در ریاضیات، و کتاب بی نظیر "لوگاریتم" ترجمه کتاب جمع و تفریق او است با اعداد هندی و عربی به زبان لاتین، که در نتیجه اعداد رومی به اعداد هندی و عربی تغییر یافته و تاکنون نیز همچنان استفاده از آن اعداد در زبانهای گوناگون جهان ادامه دارد قابل توجه است که کلمه "جبر" از نوشته های خوارزمی گرفته شده و "لوگاریتم" لاتین شده نام پر افتخار خوارزمی است که پایه گذار حل مسائل و معادلات پیچیده دنیای مدرن است برخی از محققین دیوفانتوس عالم یونانی باستانی را پدر "جبر" میدانند، لیکن اکثر دانشمندان معتقدند که لقب "پدر جبر" به دلیل یافته های ابتکاری و مهم خوارزمی بدون شک شایسته او می باشد علاوه بر آنچه گفته شد خوارزمی مجموعه ای از جداول ستاره شناسی را بر اساس منابع هندی و یونانی تکمیل و تدوین نموده است. این اثر مهم در اندلس مورد بازبینی قرار گرفته به لاتین ترجمه شده است در طی ۷۰۰ سال بعد از درگذشت این دانشمند بزرگ، علمای ریاضیات غرب به کرات در تالیفات خود بدست آورده های خوارزمی با نام لاتین شده وی "الگوریتمی" یاد کرده و استناد نموده اند دانش الگوریتم که عبارت است از فرمولهای پیچیده ریاضی مورد استفاده در دنیای مدرن، باعث شده است تا خوارزمی به عنوان "پدر بزرگ علوم کامپیوتری" نامیده شود ----------------------------------
Sources:
شیخ ابوسعید ابوالخیر (۹۶۷ – ۱۰۴۹ میلادی) یکی از برجسته ترین صوفیان و عرفای قرون چهارم و پنجم هجری است که نام او با عرفان و شعر آمیختگی فراوانی دارد. وی در بالاترین سطح اندیشمندان این بخش از فرهنگ عظیم ایران زمین در کنار بایزید بسطامی، حلاجّ، مولانا و ابوالحسن خرقانی شناخته شده است. بزرگانی که شهاب الدین سهروردی از آنان به عنوان ادامه دهندگان فلسفه باستان و حکمت خسروانی یاد کرده است ابو سعید در چهارم شعبان ۳۵۷ هجری در مهنه واقع در ناحیه بین سرخس و آبیورد در خراسان (جمهوری ترکمنستان کنونی) چشم به جهان گشود و در سال ۴۴۰ هجری قمری دیده از از جهان فرو بست ابو سعید ابوالخیر تحصیلات اولیه خود را در ادبیات عربی آغاز کرده ، پس از مدتی در ۲۳ سالگی به پیروان راه طریقت در تصوف پیوسته است. وی در اشعار عرفانی خود تاکید بسیاری بر رهایی از "من" کرده و "منیت" یا خودپرستی را ریشه نا بسامانی های بشر و جدایی از معنویت دانسته است. وی معتقد است که برای رسیدن به معشوق و وادی الهی علاوه بر تلاش فردی انسان به لطف الهی و راهنمایی بزرگان راه طریقت نیاز دارد. وی که در دنیای غرب کاملا نا شناخته مانده است نه تنها در بین ایرانیان بلکه در بین تمام فارسی زبانان، مقام و موقعیتی ممتاز در رده یا حتی برتر از بزرگانی چون سنایی، عطار و مولانا داشته، قابل توجه است که عارف بزرگی چون عطار از ابو سعید ابوالخیر به عنوان معلم روحانی خود نام برده است ابوسعید با تندروان و متعصبین مذهبی که می خواهند قرائت و برداشت خود را از کتاب آسمانی به مردم تحمیل کنند بشدت مخالف بوده در اشعار عارفانه خود بر آنها تاخته است ابوسعید همزمان با حکیم و فیلسوف بزرگ ابو علی سینا میزیسته است، و بر اساس داستانی که در مورد ملاقات این دو وجود دارد گفته میشود که پس از این ملاقات از ابن سینا سوال شد که "شیخ ما را چگونه یافتی؟" وی در پاسخ می گوید "آنچه ما میدانیم او میبیند." سپس همین سوال از ابوسعید میشود که "پور سینا را چگونه یافتی؟" ابو سعید میگوید: آنچه را او میداند ما میبنیم ------------------------------------------------------------
Sources:
ابوبکر محمد بن زکریای رازی یکی از بزرگترین دانشمندان جامع در علوم گوناگون، با شهرت فوق العاده در بخش پزشکی در قرن نهم میلادی میباشد. وی در ۸۵۴ میلادی در شهر ری، نزدیک تهران، پایتخت کنونی ایران چشم بر جهان گشود، و در ۹۲۵ میلادی چشم از جهان فرو بست. رازی در اوایل جوانی علاقه بسیاری به موسیقی داشته است، لیکن بعدها توجه خود را به سایر علوم بخصوص دانش پزشکی، ستاره شناسی، ریاضیات، کیمیا گری یا علم شیمی، فلسفه و دیگر علوم نظیر صرف و نحو در زبانها و علم منطق معطوف داشته است. ولی در عین حال تخصص وی در پزشکی به سرعت زبانزد شده شهرت فوق العاده ای به عنوان یک پزشک حاذق یافته است رازی مطالعات و یافته های خود را در ۲۰۰ جلد کتاب و رساله به رشته تحریر در آورده است. در بین تمام داده های علمی وی جالب ترین بخش، پیشرفت های خلاقانه او در علوم پزشکی از طریق مشاهده و توجه دقیق بر علایم بیماری در بیماران و یافتن راه حل های ابتکاری با استفاده ازآزمایشات و بررسی اثرات داروهای مختلف و در نتیجه کسب شهرت به عنوان یک طبیب حاذق می باشد رازی با به کارگیری تئوری "هومورال" توانسته است بیماری های مسری و غیر مسری را شناسایی کرده، بطور دقیق مشخصات بیماری های آبله و سرخجه و تفاوت های آنها را در دوره و زمانی که وکسینیشن مورد توجه و علاقه بسیار قرار داشت ذکر کرده است. علاوه بر این، مطالعات رازی در باره بیماری مننژیت و معالجات آن و همچنین در مطالعات روانشناسی و روان پزشکی یا تراپی خلاقیت چشمگیری نشان داده است رازی اخلاق و اداب انسانی پزشکی را بطور جدی مورد نظرداشته، با اعتقاد کامل بدون توجه به موقعیت اجتماعی، ثروت ، شخصیت و یا ملیت، بیماران را پذیرفته در درمان آنها یکسان کوشیده و در نوشته های خود این رفتار را لازمه اخلاق پزشکی برای تمام پزشکان دانسته است رازی که مورد توجه عموم مردم از غنی و فقیر بوده است مدتی مدیریت بیمارستان بغداد را به عهده داشته است و بعد از آن به دعوت المنصور العشاق، حاکم ایالت ری به شهر ری برگشته به ریاست بیمارستان ری منصوب شده است ترجمه های آثار رازی و اطلاعاتی که در این آثار از نظرات، آزمایشات و تجربیات پزشکی و روش های خلاقانه در مداوای بیماران به کار گرفته تاثیر عمیقی در فرهنگ آموزشی کشورهای غربی داشته است کتاب "الحاوی" یا جمع الکبیر که به عنوان فرهنگ نامه علوم پزشکی از آن یاد شده است در سال ۱۲۷۹ میلادی به زبان لاتین ترجمه شده در دانشگاه های اروپا یی همراه با ترجمه بخشی از مجموعه کتب طب المنصوری وی در مورد جراحی و درمان های روانی تا قرن هجدهم میلادی در دانشگاه های اروپایی تدریس می شده است برخی دیگر از نوشته های رازی، بخصوص در باره سنگ کلیه و مثانه یا بیماری قند به زبان های مختلف ترجمه شده و در محافل پزشکی جهان شهرت فراوانی یافته است در حال حاضر ۴۰ جلد از نوشته های رازی در موزه های پاریس، انگلستان، هندوستان و ایران نگهداری می شوند. بطور کلی، محافل علمی جهان معتقدند که داده های رازی در علوم مختلف بخصوص در دانش پزشکی اثر و نفوذ فوق العاده ای در پیشرفت علوم در جهان داشته است -----------------------------------------------------------------------------------
با استفاده از اثار زیر
|
Details
Authorساقی Archives
May 2019
Categories |