بی بی خانم استرآبادی یکی از پیشروان بسیار موثر تلاش برای آزادی و برابری زنان در اواخر قرن نوزدهم و آغاز جنبش آزادی طلبی که اوایل قرن بیستم منجر به انقلاب مشروطیت شد (۱۹۰۶-۱۹۱۱ میلادی) می باشد. وی با مقالاتی که در روزنامه های مشروطه خواهان مانند "حبل المتین، تمدن و نشریه مجلس" می نوشت با تکیه بر ضرورت آموزش زنان جامعه با ایجاد مدارس دخترانه، در انتشار افکار و عقاید آزادی خواهان تاثیر فوق العاده ای داشته است. وی فرزند محمد باقر خان استرآبادی از سرکردگان ایل انزان مازندران و از بزرگان استرآباد (گرگان کنونی) و اشیک آقاسی (رئیس تشریفات) دربار سلطنتی و همسر وی خدیجه خانم، ندیمه شکوه السلطنه یکی از ۵ همسر ناصرالدین شاه بود که به دلیل با سواد بودن، ملا باجی خوانده میشد. او علاوه بر نظارت بر امور و خانه داری شکوه السلطنه تدریس و آموزش کودکان درباری را به عهده داشته است بی بی خانم در ۱۸۵۸ میلادی دیده بر جهان گشود و در ۱۹۲۱ دار فانی را وداع گفت وی دوران کودکی و نوجوانی را در دربار گذرانده، همراه با فرزندان درباریان تحت نظارت ملا باجی به تحصیل پرداخت، تا آنکه در ۲۲ سالگی با افسر جوانی به نام موسی خان وزیراف که از قفقاز به ایران مهاجرت کرده بود و از صاحب منصبان بریگاد قزاق بود ازدواج نمود. از بین ۷ فرزندی که ثمره این ازدواج بوده است، کلنل علی نقی وزیری استاد تار، موسیقیدان شهیر، پایه گذار مدرسه عالی موسیقی و موسس ارکستر ملی ایران که در تبدیل برداشت تحقیرآمیز مطرب به موضع پر احترام موسیقدان و هنرمند حق بزرگی بر فرهنگ موسیقی ایران دارد و برادر کوچک تر او، حسن وزیری نقاش چیره دست، یادگار و خاطره ارزنده ای از این بانوی بزرگوار می باشد بی بی خانم اولین مدرسه دخترانه را با نام "مدرسه دوشیزگان" در سال ۱۲۸۵ خورشیدی (۱۹۰۷ میلادی)، یک سال بعد از آغاز انقلاب مشروطه، در تهران تاسیس کرد. افتتاح این مدرسه دخترانه، مانند مدرسه پسرانه رشدیه، با جنجال و مخالفت جدی متعصبین مذهبی و روحانیون مواجه شد. و عده ای از مخالفین تصمیم خود را برای تخریب مدرسه و صدمه زدن به موسس آن اعلام داشتند. در این بین آیت الله فضل الله نوری طی فتوایی تشکیل مدرسه دختران را خلاف قوانین اسلامی اعلام کرده خواستار بسته شدن فوری آن شد و تمام واعظین در منبر به مخالفت با آن هم صدا شدند، بطوریکه یکی از واعظین در منبر اظهار داشته بود که بر آن مملکتی باید گریست که در آن مدرسه دوشیزگان باز شده باشد. در نتیجه عده ای در حالیکه دختران در کلاس بودند به مدرسه حمله ور شده خسارات زیادی بر آوردند. در عین حال وزیر معارف نیز در پاسخ شکایت بی بی خانم از وی خواست تا مدرسه را تعطیل کند. به این صورت بی بی خانم مجبور به تعطیل مدرسه شد لیکن بی بی خانم از پای ننشسته تلاش خود را از راه های گوناگون ادامه داد، تا آنکه بعد از به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمد علی شاه، و متعاقبا جنگ و موفقیت مشروطه خواهان دربراندازی محمد علی شاه قاجار و تجدید حیات مجلس شورای ملی، بی بی خانم شکایت خود را نزد صنیع الدوله وزیر معارف جدید برده سر انجام موفق به اخذ مجوز و افتتاح مدرسه دخترانه خود شد. لیکن با این شرط که مدرسه برای دختران ۴ تا ۶ ساله بوده، کلمه دوشیزه از اسم مدرسه حذف و فقط در تابلو، مدرسه ذکر شود گفتنی است که در طی این مبارزات، چند سال قبل از ترور ناصرالدین شاه، کتابی به نام "تأدیب النسوان" یا اصلاح زنان توسط نویسنده ناشناسی که گفته میشد از شاهزادگان قاجار است منتشر گردید که در آن ده عیب اساسی از زنان را ذکر کرده راه تأدیب و اصلاح آنان را بر شمرده به مردان توصیه کرده بود که راه های پیشنهادی او را اجرا، زنان را اصلاح کنند در پاسخ این کتاب بی بی خانم رساله "معایب الرجال" یا "عیب های مردان" را به رشته تحریر در آورده و در آن با سخنان طنز آمیزی ۴ عیب اساسی مردان را ذکر کرده و از مردان خواسته است تا بجای عیب جویی از زنان اقدام به رفع عیوب خود کنند رساله معایب الرجال که مطالب طنز آمیز آن بی پروا و بدون رعایت آنچه عفت کلام نامیده میشده است نوشته شده موجب شهرت بسیار زیاد بی بی خانم گردیده است ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ با استفاذه از اثار زیر
Comments are closed.
|
Details
Authorساقی Archives
May 2019
Categories |